หลายๆคนคงเคยประสบปัญหาภาวะเครียด จนทำให้ถึงขั้นนอนไม่หลับกันมาแล้ว ซึ่งแต่ละคนก็มีวิธีการจัดการที่แตกต่างกันออกไป บางคนอาจถึงกับต้องหันไปพึ่งยานอนหลับกันเลยทีเดียว แต่การใช้ยานอนหลับบางตัวอาจทำให้ยังรู้สึกมึนงง อ่อนเพลียได้หลังตื่นนอนแล้ว นอกจากนี้การใช้เป็นระยะเวลานานๆ จะทำให้การตอบสนองต่อยาลดลง ต้องเพิ่มขนาดยามากขึ้นเรื่อยๆ จนเกิดภาวะติดยา และยังส่งให้เกิดโรคสมองเสื่อมได้มากขึ้นด้วย จึงขอพาทุกคนไปรู้จักกับสมุนไพรทางเลือกที่ปลอดภัยกว่าอย่าง กระวานเทศ กันเถอะ
ชื่อสมุนไพร : กระวานเทศ (Siam cardamom)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Elettaria cardamomum (L.) Maton
ชื่อวงศ์ : Zingiberaceae
ชื่ออื่นๆ : กระวานแท้ ลูกเอล (Ela) ลูกเอน ลูกเอ็น กระวานขาว Siam cardamom
ลำต้นใต้ดินเรียกว่าเหง้า ส่วนเหนือดินสูง 2-3 เมตร ลักษณะเป็นกอ ใบเดี่ยว ก้านใบเป็นกาบยาว รูปหอก ออกเรียงสลับกัน 2 แถว ลักษณะใบแคบและยาวประมาณ 15-25 เซนติเมตร ช่อดอกออกจากเหง้า สีขาวหรือเขียวอ่อน กลีบดอกมีสีขาวและมีขีดสีม่วง ผลยาวรีรูปไข่ หัวท้ายแหลม ปลายผลมีจงอย ผลแก่สีน้ำตาลเข้มแตกตามยาวออกเป็น 3 ส่วน ภายในผลมีเมล็ด 15-20 เมล็ด
ส่วนที่นำมาใช้ คือ ผล ที่เรียกว่า ลูกกระวาน หรือลูกเอล (Ela) มีกลิ่นหอมฉุน รสเผ็ด และขมเล็กน้อย มักนำมาใช้เป็นเครื่องเทศปรุงอาหารมากมาย เช่น มัสมั่น แกงกะหรี่ แกงพะแนง เป็นต้น
สารสกัดจากลูกกระวานจะทำให้สมองสร้างสาร corticotrophin releasing factor (CRF) ช่วยเพิ่มการทำงานของสารสื่อประสาทกาบา (GABA) จึงช่วยให้สมองคลายความกังวล (anxiolytic effects) บรรเทาภาวะเครียด และยังสามารถป้องกันโรคซึมเศร้า (anti-depressant) ได้
การจิบชาลูกกระวานก่อนนอนจึงมีสรรพคุณช่วยคลายความกังวล และช่วยให้นอนหลับได้ง่ายขึ้น
ความเครียดยังส่งผลให้ระบบย่อยอาหารไม่ดี ทำให้รู้สึกจุก แน่น ปวดท้องได้ น้ำมันสกัดจากลูกกระวานมีฤทธิ์คลายกล้ามเนื้อหูรูดลำไส้ (pyloric sphincter) กระตุ้นการบีบตัวของกระเพาะอาหารและลำไส้เล็กส่วนต้น (Prokinetic effect) ช่วยขับลม ช่วยย่อยอาหารค้างอยู่ในกระเพาะอาหาร บรรเทาอาการปวดท้อง จุก แน่น จากอาหารไม่ย่อย (dyspepsia) และป้องกันโรคกรดไหลย้อน (GERD) ได้
สารสกัดกระวานเทศด้วยน้ำและแอลกอฮอล์ มีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย Helicobacter pylori ซึ่งเป็นเชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุหลักของโรคแผลในกระเพาะอาหาร ดังนั้นกระวานเทศจึงมีสรรพคุณในการป้องกันโรคแผลในกระเพาะอาหาร (peptic ulcer) ได้
น้ำมันสกัดจากเมล็ดกระวานเทศ สามารถลดระดับไขมันในเลือดได้ทั้ง Total cholesterol, LDL-C และ Triglycerides ทำให้สามารถป้องกันภาวะไขมันอุดตันในเส้นเลือดได้ นอกจากนี้สารสกัดจากเมล็ดกระวานเทศ มีฤทธิ์เพิ่มการทำงานของเอนไซม์ต่อต้านอนุมูลอิสระ เช่น catalase, superoxide dismutase และglutathione-S -transferase (GST) ทำให้ลดภาวะการเกิดออกซิเดชั่นของไขมัน (lipid peroxidation) ป้องกันภาวะหลอดเลือดตีบแข็ง (atherosclerosis) ได้
ขับลม แก้อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ
บรรเทาอาการปวดท้อง จุก แน่น จากอาหารไม่ย่อย แก้ปวดท้องจากการหดเกร็งของลำไส้เล็ก
ช่วยป้องกันการเกิดแผลในกระเพาะอาหาร
ช่วยคลายกังวล ทำให้นอนหลับสบายขึ้น และป้องกันโรคซึมเศร้า
ลดระดับไขมันในเลือด ป้องกันภาวะไขมันอุดตันหลอดเลือด
ความเป็นพิษของสมุนไพร
พบความเป็นพิษต่อระบบประสาทในหนู เมื่อให้สารสกัดเมล็ดกระวานเทศขนาด 1.5 g/kg หรือน้ำมันระเหยเมล็ดกระวานเทศขนาด 0.75 mL/kg แต่ไม่พบการตาย
เรียกได้ว่าการรับประทานลูกกระวานนี้จะช่วยได้ทั้งโดยตรงและโดยอ้อมเลยทีเดียว! 😉